«Современный урок кабардинского языка и литературы в контексте требований ФГОС»

Урок изучения нового материала

«Ц1эпапщ1эм и мыхьэнэр»

(Местоимение как часть речи)

Тип урока: комбинированный

( кабардинский язык)

Подготовила и провела учитель кабардинского языка и литературы МКОУ «СОШ№17» г.о. Нальчик, КБР

Шадова Эмма Жираслановна


Адыгэбзэ урокым и технологическэ картэ (Технологическая карта к уроку)

Предметыр:
адыгэбзэ (каб.язык)
Класс:
6
УМК и авторыр :
Урыс Хь. Щ.,1эмырокъуэ И.1., Адыгэбзэ 6 кл., Налшык: Эльбрус, 2012
Урокым и темэр
: «Ц1эпапщ1эм и мыхьэнэр»
Урокыщ1э етын

Мурадхэр

Еджак1уэхэм ящ1эн хуейр:
ц1эпапщ1эк1э зэджэр, къагъэлъагъуэ елъытак1э зэрызэщхьэщык1 л1эужьыгъуэхэр, абыхэм бзэм ща1э мыхьэнэр.
Еджак1уэхэм яхузэф1эк1ын хуейщ:
ц1эпапщ1эхэр текстым къыщагъуэтын, и л1эужьыгъуэхэр таблицэмк1э къыжы1эн, псалъэухам зэрыхэувэ пкъыгъуэхэр убзыхун.
Еджак1уэм езым еджэныгъэм хуи1э щытык1эр
(Личностные): и зэф1эк1ыр къызэригъэлъэгъуэным хущ1окъу.
Унэт1ыныгъэ
(Регулятивные): къещтэ мурадыр, едж ар гъэзэщ1а зэрыхъуным хущ1окъу, езым и 1уэху еплъык1э еубзыху.
Щ1эныгъэ и1эным, щ1эуэ зыгуэр къищ1эным

хущ1экъуныр
(Познавательные): урокым и мурадыр игъэзэщ1эн папщ1э зэрегъапщэ, зрелъыт, зэхегъэк1, 1уэхугъуэ щхьэхуэхэм щхьэусыгъуэ хуэхъуар къехутэ ик1и вывод ещ1ыж..
Хуиту псалъэмакъым хыбошэ, псоми бгъэдыхьэк1э
(Коммуникативные): упщ1эхэм жэуап иритк1эрэ псалъэмакъым хохьэ, и гупсысэр же1эф.
Зэпха преметыр:
адыгэ литературэ, музыкэ.
Урокым къыщыгъэсэбэпыпхъэхэр:
- мультимедийнэ проектор, - урокым и мультимедийнэ презентацэ, - макъамэ, - карточкэхэр.

Урокыр

зэрек1уэк1ыну

щ1ык1эр

Егъэджак1уэм и лэжьыгъэр

Еджак1уэм и лэжьыгъэр

Зэманыр

УУД

Къызэщ1эзыубыдэ

1ыхьэ.

Мурадыр:
еджак1уэхэр урокым хэшэн. Еджак1уэхэр дерсым зэрыхуэхьэзырым к1элъыплъын. Еджак1уэхэр дерсым хуэхьэзырщ, нэжэгужэхэу егъэджак1уэм сэлам ирах. Ц1ыху къэс сурэт щырыщ и пащхьэ илъщ. Урокым хуа1э гукъыдэжым елъытауэ сабийхэм я сурэтхэр къа1эт.





1дакъ. (Личностные): еджэныгъэм дихьэхыу, зыхих псори иф1эгъэщ1эгъуэн у щытщ.
Еджак1уэхэр

урокым хэзышэ

1ыхьэ

Мурадыр:
темэщ1эр зэраджынум я гупсысэр хуэшэн
I.
Ц1ык1ухэм унэм щрагъэк1уэк1а къэхутэныгъэ лэжьыгъэр къазэрехъул1ар убзыхун.
II.
Сонэ А. «Шагъдий». (Усэр доскам къытрегъэдзэн)
Слайд 2
- Усэм къыхэгъэща псалъэхэр хэт къырибжэк1ын? -Ди щ1ып1эм щыщу спортсмен дапщэ Олимп джэгук1эхэм хэтами къэтщ1ащ. Сыт хуэдэ гъэм, сыт хуэдэ ныбжьым иту, сыт хуэдэ тек1уэныгъэхэр абыхэм зы1эрагъэхьами къэтхутащ. Еджак1уэхэм къахутахэм къоджэ. Псалъэ къыхэгъэщахэр къырабжэк1: си, ди, уи… Дакъ.15 (Регулятивные): мурадыр къещтэ, ар гъэзэщ1а зэрыхъунум хущ1окъу.
- Сыт хуэдэ псалъэ лъэпкъыгъуэм хиубыдэрэ ахэр? - Хэт къыджи1эн, сыт хуэдэ темэм ехьэл1ауэ щытыну нобэрей дерсыр? (Слайд 1-4) ( Проблемнэ 1уэхугъуэ)
-
Сытк1э къащхьэщык1рэ ц1эпапщ1эр адрей псалъэ лъэпкъыгъуэхэм?
Доскам къытридза псалъэухахэм

елэжьын. Слайд

Зыгуэр
ди деж къэк1уащ. - Къэк1уар хэтми фи дежк1э гуры1уэгъуэ? - Къыхэгъэща псалъэм и п1эк1э щы1эц1э хэвгъэувэт. - Иджы гуры1уэгъуэ? Уэ
дэтхэнэ
классым ущеджэрэ? - Еджак1уэр дэтхэнэ классым щеджэми белджылыуэ щыт? Упщ1эм жэуап ират. - Мыхэр ц1эпапщ1эщ. - Нобэрей ди дерсыр зытеухуар ц1эпапщ1эхэращ Ц1ык1ухэр тетрадым щолажьэ, упщ1эхэм жэуап ират. - Хьэуэ, абы къыхэк1ыуи упщ1эм жэуап тэмэм схуетынукъым. Псалъэухам къоджэ
Аслъэн
ди деж къэк1уащ
Зыгуэр – Аслъэн
- Гуры1уэгъуэщ.
-
Щыткъым. (Коммуникативн ые)упщ1эхэм жэуап иритк1эрэ псалъэмакъым хохьэ, и гупсысэр же1эф. (Познавательные ): мурадыр игъэзэщ1эн папщ1э зэрегъапщэ
- Къыхэгъэща псалъэм и п1эк1э бжыгъэц1э хэвгъэуви, девгъэплъыт. - Къык1элъык1уэ псалъэухам къыхэгъэща псалъэр плъыф1эц1эк1э зэфхъуэк1.
Апхуэдэ
тхылъ си ныбжьэгъуми къищэхуащ. - Сыт хуэдэ псалъэ лъэп1къыгъуэхэр къэвгъэсэбэпа псалъэухар убзыхуа хъун папщ1э? - Сытк1э къащхьэщык1рэ адрей зи щхьэ хущыт псалъэ лъэпкъыгъуэхэм ц1эпапщ1эр? -Лексическэ мыхьэнэи грамматическэ мыхьэнэи зи1э адрей псалъэ лъэпкъыгъуэхэм къащхьэщок1 ц1эпапщ1эр. И мыхьэнэк1и грамматическэ щытык1э зыбжанэк1и ар бгъэдохьэ ц1ы1эц1эми, плъыфэц1эми, бжыгъэц1эми. Псалъэм папщ1э,
ар,

зыгуэр, зыри
,н. ц1эпапщ1эхэм, щы1эц1эхэм хуэдэу, къагъэлъагъуэ предмет(щхьэ), падежк1э зэгъуэк1а Уэ
етхуанэ
классым ущеджэрэ?
Дэтхэнэ – етхуанэ.
Псалъэухам къеджэн. Си ныбжьэгъум
тхылъ

гъэщ1эгъуэн
къищэхуащ.
Апхуэдэ тхылъ – тхылъ

гъэщ1эгъуэн.
- Щы1эц1э, бжыгъэц1э, плъыфэц1э. - Абы предметхэр, щытык1эхэр, бжыгъэхэр къегъэлъагъуэ, ауэ я ц1э дыдэр къри1уэркъым.
мэхъу, псалъэухам нэхъыбэрэ подлежащэу е дополненэу хоувэ
.

Сысей, апхуэдэ, дэтхэнэри
, н.ц1эпапщ1эхэми, плъыфэц1эхэм хуэдэу щытык1э къагъэлъагъуэ, ягъэбелджылы щы1эц1эхэм падежк1и бжыгъэк1и нэхъыбап1эм йок1у, определенэу нэхъыбэрэ псалъэухам хоувэ.
Хуэдиз,апхуэдиз
ц1эпапщ1эхэр я мыхьэнэк1и, склоненэк1и, щы1эц1эхэм синтаксиск1э епха зэрахъумк1и зэрабж бжыгъэц1эм тохьэ. - Езыхэм къагъэлъагъуэхэм елъытауэ ц1эпапщ1эхэр лъэужьыгъуэ зыбжанэу зэщхьэщок1
. Слайд 3-9
Ц1ык1ухэр таблицэм к1элъоплъ.
Зыгъэпсэхугъуэ

дакъикъэ.

Мурадыр:
ц1ык1ухэм я 1эпкълъэпкъым зегъэукъуэдиин Макъамэр къегъэуэн.
Слайд 10
Макъамэм щ1эдэ1уурэ ц1эпапщ1эхэр кърабжэк1 (Сэ, уэ, дэ, фэ…) 1дакъ.
Урокым къащ1ар

егъэбыдыл1эн.

Мурадыр:
ц1эпапщ1эхэр текстым къыщагъуэтыфу, и л1эужьыгъуэхэр зэхагъэк1ыфу 1)Нэхущ Чэрим жи1э «Адыгей» уэрэдым щыщ 1ыхьэ доскам къытрегъэдзэн.
Слайд 11
2)Тхылъымк1э нап. 64 ит лэжьыгъэр жьэры1уатэу гъэзэщ1эн. Уэрэдым хэт ц1эпапщ1эхэр къахатхык1ыурэ тетрадым иратхэ. (Сэ, уэ си…) Чэзуурэ псалъэухахэм къоджэ, Дакъ. 18 (Познавательные ): зэджар тыншу зэпкърехыф (Регулятивные):
егъэсэн 3) Лэжьыгъэ 99-р тетрадым итхэн
- Апхуэдэ, апхуэдиз, ахэр, абы,

абыхэм
ц1эпапщ1эхэр зи п1эк1э къэк1уа псалъэхэр щ1эфтхъэ. - Сыт хуэдэ орфограммэхэм фыщрихьэл1а лэжьыгъэм? - Къэдывгъэщ1эжыт абыхэм я тхык1эр.
Карточкэхэр яхуэгуэшын
ц1эпапщ1эхэр къагъуэт, къыхэгъэща ц1эпапщ1эхэр псалъэухам зэрыхэувэ пкъыгъуэхэр къыжа1э. Псалъэуха т1урыт1урэ доскам щагъэзащ1э. - Хьэрфзешэ
а, э
щатхыр, префикс
зы//зэ
щатхыр. Орфограммэхэм я тхык1эхэр къапщытэж, абыхэм ехьэл1ауэ щапхъэ зыбжанэ къахь. Езыр-езыру мэлажьэ. (Къыхэгъэща псалъэ зэпхахэм я п1эк1э ц1эпапщ1э хагъэувэ) лэжьыгъэхэр щигъэзащ1эк1э зригъэщ1ар къегъэсэбэпыф.
Урокым

къыщащ1ар

къызэщ1экъуэжын.

(Рефлексия)
- Сыт хуэдэ псалъэ лъэпкъыгъуэ нобэ дызытепсэлъыхьар? - Сыт къызжеф1эфыну а псалъэ лъэпкъыгъуэм теухуауэ? - Къагъэлъагъуэхэм елъытауэ Упщ1эхэм жэуап ират. - Ц1эпапщ1э. - Ц1эпапщ1эхэр зи щхьэ хущыт псалъэ лъэпкъыгъуэщ. Абы предметхэр, щытык1эхэр, бжыгъэхэр къегъэлъагъуэ, ауэ я ц1э дыдэр къри1уэркъым. Дакъ. 3 (Личностные): и гупсысэхэр хуиту къе1уэтэф, упщ1эхэм къемыхьэлъэк1ыу жэуап ирет
ц1эпапщ1эхэр л1эужьыгъуэ дапщэу зэщхьэщык1рэ. - Нобэрей дерсым ехьэл1ауэ тщ1а мурадхэр къыдэхъул1ауэ къэфлъытэрэ? - 8-уэ (зэрызэщхьэщык1 гупхэр къырабжэк1.) Дерсым къыщащ1ам зэрыхущытыр сурэтхэмк1э къагъэлъагъуэ Къэсщ1а мк1э сыарэзы щ Иджыри упщ1э зыбжанэ си1эщ Къэсщ1а- мк1э сыарэзы- къым
Унэ лэжыгъэр

етын

Мурадыр
:унэ лэжьыгъэр езыр- езыру зэращ1ыжыным хуэшэн Литературэмк1э фызэджа «Балъкъ и деж»рассказым къыхэфтхык1, ц1эпапщ1э л1эужьыгъуэ къэс зы псалъэуха хуэзэу. Унэ лэжьыгъэм теухуауэ я1э упщ1эхэмк1э щ1оупщ1э Дакъ. 2
Къэгъэсэбэпыпхъэ тхылъхэр:
1. Урыс Хь. Щ.,1эмырокъуэ И.1., Адыгэбзэ 6 кл., Налшык: Эльбрус, 2012 2. Ержыб Аслъэн, Адыгэ литературэ 6 кл., Налшык: Эльбрус 2012 3. Апажэ М.Хь., Адыгэбзэр 6-нэ классым (егъэджак1уэхэм папщ1э), Налшык: «Книга» 2013